لمینت کاغذ چیست؛ کاربرد لمینت و انواع آن

شاید در زمان سفارش چاپ محصول، عباراتی مانند لمینت، پرس، روکش و… به گوشتان خورده است و یا تا به حال چنین اصطلاحاتی را نشنیده‌اید. آشنایی با ابزار و خدماتی که در زمان چاپ و پس از آن ارائه می‌شوند، به شما کمک می‌کند تا تصمیم بهتری اخذ نمایید و در نهایت، محصول بهتری داشته باشید.

یکی از روش‌های بالا بردن کیفیت چاپ دیجیتال، استفاده از لمینت کاغذ است. در ادامه، به طور مفصل درباره لمینت کاغذ و انواع آن صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید…

لمینت کاغذ چیست؟

لمینت همان چیزی است که با نام روکش شناخته می‌شوند. به عنوان مثال، لمینت دندان نوعی روکش است که برای محافظت و زیبایی روی آن قرار می‌گیرد؛ یا در صنعت کارتن‌سازی، لمینت نوعی روکش اضافی است که مقاومت کارتن را بالا می‌برد.

بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند پس از چاپ کارت ویزیت، یک روکش پلاستیکی بر روی آن پرس شود تا دوام کارت بیشتر شود. به این روکش، لمینت کارت گفته می‌شود. در صنعت چاپ، لمینت کاغذ، نوعی روکش پلاستیکی بسیار نازک است که برای بالا بردن دوام و حفاظت از آن، روی کاغذ قرار می‌گیرد. پس از لمینت کردن، احتمال نفوذ رطوبت یا آلودگی به سطح کاغذ بسیار کمتر می‌شود.

در سال‌های اخیر، تمایل مشتریان به خرید محصولات لمینت‌دار بسیار بیشتر شده است، چرا که مشتریان می‌دانند دوام و کیفیت محصولی که خریداری می‌کنند، زیاد است. لمینت‌ها در انواع و بافت‌های مختلف نظیر صاف، مخملی و… وجود دارد.

همچنین، لمینت می‌تواند شفافیت و کنتراست رنگ کاغذ را بیشتر کند، از خراش و آسیب‌های احتمالی جلوگیری کند، تمیز کردن سطح کاغذ را راحت کند، از پارگی و پوسیدگی کاغذ جلوگیری کند و…

بدین منظور، می‌توان از لمینت برای تولید محصولات کاغذی اقشار و سنین مختلف، از 1 ساله گرفته تا 120 ساله استفاده کرد. با اضافه کردن لمینت، علاوه بر اینکه کیفیت محصولات خود را در بازار‌های رقیب ثابت می‌کنید، بلکه رضایت بیشتر مشتریان را هم بدست خواهید آورد.

انواع لمینت کاغذ

لمینت کارت، کاغذ و کارتن انواع مختلفی دارد. برخی از انواع پر کاربرد لمینت عبارتند از:

• لمینت براق؛
• لمینت مات؛
• لمینت ضد خش؛
• لمینت ضد خش کف؛
• لمینت گرم مات؛
• لمینت سرد مات؛
• لمینت گرم براق؛
• لمینت سرد براق؛
• لمینت مخمل

لمینتی که انتخاب می‌کنید، باید متناسب با نوع کاغذ، رنگ و طرح‌های روی آن؛ سن افرادی که از آن محصول استفاده می‌کنند و… باشد. در ادامه، به معرفی چند نمونه از انواع لمینت می‌پردازیم…

انواع دستگاه لمینتور

به طور کلی، سه نوع دستگاه لمینتور در صنعت چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها عبارتند از:

لمینتور کتابچه‌ای یا کیسه‌ای (Pouch Laminator)

لمینتور کتابچه‌ای، دو قطعه فیلم پلاستیکی که ابعادشان کمی بزرگتر از کاغذ چاپی است را از یک جهت (یکی از لبه ها) به هم می‌چسباند تا لمینت به حالت یک کتابچه در بیاید. سپس، کاغذی که قرار است لمینت شود را بین این دو کاغذ قرار داده و لبه‌های دیگر را درزگیری می‌کنند.

البته، می‌تواند این کار را تنها با یک قطعه فیلم انجام داد. برای استفاده از لمینتور کیسه‌ای، یک قطعه فیلم با ابعاد مناسب را از وسط تا کرده تا شکلی شبیه به بال‌های پروانه به خود بگیرد. سپس کاغذ را بین صفحات قرار می‌دهند و پس از چسب کاری لبه‌ها، آن را از میان نورد‌های حرارتی تحت فشار رد می‌کنند تا لمینت به خوبی پرس شود.

لمینتور رول حرارتی (Heated Roll Laminator)

این دستگاه با یک یا دو رول فیلم، لمینت را بر روی کار چاپی می‌چسباند. فیلمی که برای استفاده در این دستگاه به کار می‌رود، چسب‌دار است و چسب آن نیز به گونه‌ای است که در معرض حرارت فعال می‌شود. میزان چسبندگی لمینت به نوع و جنس کاغذ و همچنین به نیروی چسبنگی لایه‌های حرارتی بستگی دارد.

یک رول بالا و رول دیگر پایین دستگاه نصب می‌شود و سپس، کاغذ بین آن‌ها قرار می‌گیرد. سیلندر‌هایی که در ماشین لمینت قرار دارند، حرارت را به طور مساوی بین صفحات رول قرار داده و باعث جوش خوردن لبه‌های صفحات لمینت به یکدیگر می‌شود.

لمینتور رول سرد (Cold Roll Laminator)

در این دستگاه‌ها، از حرارت برای چسباندن صفحات استفاده نمی‌شود. این لمینتور‌ها از فیلم‌هایی استفاده می‌کنند که حساس به فشار هستند و با پرس، صفحات را به یکدیگر می‌چسبانند. این دستگاه برای محصولاتی است که با حرارت دیدن دچار افت کیفیت یا خرابی می‌شوند (مانند وینل و…) مناسب نیست.

روش‌های لمینت کردن کاغذ

لمینت کاغذ به دو روش گرم و سرد انجام می‌شود:

روش گرم: این روش به دلیل هزینه کمتری که دارد، نسبتا متداول‌تر است. در روش گرم کردن، پوشش پلاستیکی رو یا بین صفحه کاغذی قرار می‌گیرد و با یک دستگاه مخصوص، حرارت به آن وارد شده و گوشه‌های کار به یکدیگر می‌چسبند. این روش که به طور عامیانه “پرس” نامیده می‌شود، بیشتر برای کارهای در قطع کوچک مناسب است و به صورت شفاف و مات انجام می‌شود.

روش سرد: چنانچه کاغذ نسبت به حرارت حساس باشد، برای محافظت و وضوح بیشتر، از روش سرد کردن استفاده می‌کنند. این روش در اصطلاح عامیانه “سلفون کشی” نامیده می‌شود. روش سرد با استفاده از فشار یا پاشیدن لمینت مایع (کوتینگ) انجام می‌شود.

لمینت براق چیست؟

در صورتی که می‌خواهید از شفافیت کاغذ کم نشود و طرح روی آن وضوح خوبی داشته باشد، لمینت براق مناسب شما است. این لمینت، شفافیت و وضوح طرح چاپ شده را بیشتر می‌کند. از آنجایی که لمینت براق می‌تواند جلای رنگ‌ها را بیشتر کند، مناسب برای انواع کاغذ‌ها و جعبه‌های تزئینی، جعبه‌های کادویی، بروشور‌های تبلیغاتی، کتاب کودکان و… است.

لمینت مات چیست؟

یکی از ایرادات لمینت براق، انعکاس نور زیاد سطح آن است. به افرادی که نمی‌خواهند محصول چاپی‌شان منعکس‌کننده نور باشد، توصیه می‌شود که از لمینت مات استفاده کنند. لمینت مات، جلوه و زیبایی خاصی دارد و علاوه بر اینکه منعکس‌کننده نور نیست، اثر انگشت بر روی آن نمی‌افتد و همین امر باعث تمیزی سطح آن می‌شود.

با اینکه این لمینت مات است، اما اگر در جای مناسب استفاده شود، می‌تواند کاری کند که رنگ‌های روی کاغذ، واضح‌تر و پر جنب و جوش‌تر به نظر برسند.

لمینت مخمل چیست؟

این نوع لمینت با اینکه از جنس پلاستیک است، اما بافت آن به گونه‌ای است که وقتی آن را لمس می‌کنید، احساس می‌کنید بافتی مخمل گونه و نرم شبیه به پوست هلو دارد. این لمینت از جنس BOPP است و بسیار صاف و لطیف است.

زیبایی و لطافت این محصول باعث شده که به طور گسترده‌ای در چاپ کاغذ و کارتن‌های لوازم آرایشی، جعبه جواهرات، جعبه ساعت‌های لوکس، باکس‌های هدیه و… مورد استفاده قرار گیرد. این فیلم لمینت به طور اختصاصی، قابلیت چسب زدن، چاپ، مهر کردن، برجسته کردن و محافظت UV موضعی را دارد.

لمینت ضد خش چیست؟

اگر قابلیت ضد خش بودن روکش برایتان مهم است، بهتر است لمینت ضد خش را انتخاب کنید. فیلمی که در ساخت لمینت ضد خش استفاده می‌شود، یک نوع خاص از BOPP است که مقاومت بالایی در برابر ضربه و خراش دارد. به همین دلیل، این نوع لمینت بیشتر در طراحی کارت ویزیت، جعبه‌های لوازم آرایشی نفیس، جعبه هدیه لوکس و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از سری مزایای لمینت ضد خش می‌توان به نظافت راحت، به جا نماندن اثر انگشت و لک بر روی آن، طول عمر بالا، فرسایش کند و… اشاره کرد.

مزایای لمینت در چاپ

در فرآیند لمینت، محصول چاپ شده بین یک الی دو فیلم پلاستیکی قرار می‌گیرد. از آنجایی که این فیلم قابلیت ضد آب و ضد ضربه را دارد، می‌تواند طول عمر محصول را افزایش دهد. همچنین، با استفاده از برخی از انواع لمینت، کیفیت رنگ و وضوح تصاویر چاپ شده افزایش می‌یابد. برخی از شناخته شده‌ترین مزایای لمینت کاغذ عبارتند از:

• افزایش دوام و طول عمر کاغذ؛
• کمک به محیط زیست از طریق بالا بردن عمر محصول و چاپ کاغذ کمتر؛
• محافظت از کاغذ در برابر نفوذ آب، چین و چروک، چربی، خاک و سایر آلودگی‌ها؛
• جذب مشتریان بلقوه محصول از طریق بالا بردن شفافیت و کنتراست رنگ‌ها؛
• صرفه جویی در هزینه به دلیل بالا بردن طول عمر کاغذ؛
• بالا بردن استحکام و سفتی کاغذ.

کاربرد لمینت در صنعت چاپ کاغذ و مقوا

لمینت کاربرد‌های فراوانی دارد. حتما پس از چاپ لیبل و لوگو روی کاغذ به دنبال روشی برای محافظت از آن بوده‌اید. و یا پس از چاپ محصول خود، به این فکر کرده‌اید که با چه روشی می‌توان طول عمر آن را بیشتر کرد.

تجربه پارگی و از بین رفتن اسناد، مدارک و ابزار کاغذی مهم بسیار ناخوشایند است. همچنین، با توجه به شیوع ویروس کرونا و اهمیت نظافت و ضد عفونی کردن همیشگی وسایل، بهتر است از محصولاتی استفاده کنیم که حتی اگر در اختیار افراد زیادی قرار گرفتند، خیالمان از بابت نظافت و بالا بودن طول عمر آن‌ها راحت باشد. برخی از کاربرد‌های لمینت در صنعت چاپ کاغذ و مقوا عبارتند از:

• منو کافه و رستوران؛
• لیست قیمت‌های فروشگاهی؛
• بوک‌مارک‌ها و نقشه‌های مختلف؛
• ابزار‌های آزمایشی؛
• ابزار‌های آموزشی؛
• کارت عضویت و کارت ویزیت؛
• اسناد مهم مانند کارت پایان خدمت، کارت ماشین، گواهینامه، کارت ملی و… ؛
• راهنمای استفاده از وسایل عمومی؛
• دستورالعمل‌های ایمنی؛
• هشدار‌ها، روش نگهداری و تعمیرات ماشین آلات؛
• کاتالوگ محصولات؛
• جلد کتاب و سالنامه؛
  و…

در چاپ دیجیتال لمینیت کردن (lamination) چه کاربردی دارد؟

چاپ دیجیتال معمولا توسط چاپگر‌های جوهر افشان یا لیزری حرفه‌ای انجام می‌شود. کیفیت چاپ دیجیتال نسبت به چاپ افست تفاوت چشمگیری دارد و هزینه آن نیز نسبتا بیشتر است. از آنجایی که چاپ دیجیتال معمولا در تیراژ پایین انجام می‌شود، برای بالا بردن دوام و طول عمر کاغذ، بهتر است از روش‌هایی مانند لمینت کردن استفاده شود.

لمینت می‌تواند چاپ دیجیتال را در برابر آسیب، نفوذ رطوبت، تا خوردگی، پارگی، رنگ پریدگی و… محافظت کند. بدین صورت، طول عمر کاغذ بیشتر شده و از ایجاد هزینه‌های اضافی نیز جلوگیری می‌شود.

چگونه روکش لمینت مناسب را انتخاب کنیم؟

هر کدام از انواع لمینت، ویژگی‌ها و کاربردهای منحصر به فرد خود را دارند. پیدا کردن لمینت مناسب برای محصول، به فاکتور‌ها و موارد زیادی بستگی دارد. اگر شفافیت و وضوح کار برایتان ارجحیت دارد، باید لمینت شفاف را انتخاب کنید.

روکش مات مناسب افرادی است که دوست دارند محصول شیک و خاصی داشته باشند که نور را منعکس نمی‌کند. افرادی که ترجیح می‌دهند روکش کاغذ لطیف و نرمی داشته باشند و چندان به مقاومت آن اهمیتی نمی‌دهند، باید لمینت مخمل را انتخاب کنند.

روکش ضد خش برای محصولات کاغذی که می‌بایست نسبت به خش و ضربه مقاوم باشند، گزینه خوبی است.

همچنین، قبل از انتخاب نوع روکش، باید گزینه‌هایی مانند نوع سطح (صیقلی یا ناصاف)، قابلیت نظافت، مقاومت و… را در نظر بگیرید.

انواع فیلم لمینت

انتخاب فیلم لمینت مناسب در کیفیت نهایی کار تاثیر مستقیم دارد. برای اینکه بتوانید بهترین گزینه موجود را برای محصول چاپی خود انتخاب کنید، باید با انواع فیلم لمینت موجود آشنا شوید.

در حال حاضر، 5 نوع فیلم لمینت وجود دارد که هر کدام از آن‌ها، ویژگی‌های خاص خودشان را دارند و برای دسته خاصی از محصولات، مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع فیلم لمینت عبارتند از:

فیلم حرارتی استاندارد

این فیلم با مواد پلی استر و چسب پلی اتیلن (copolymer) ساخته می‌شود و برای چسبیدن لایه‌های آن به هم، به دمایی در حدود 210 الی 240 درجه فارنهایت (معادل 98 الی 115 درجه سنتی‌گراد) نیاز است. فیلم‌های حرارتی استاندارد قیمت نسبتا پایینی دارند و به همین دلیل، استفاده از آن‌ها رایج‌تر است. یکی از معایب این فیلم‌ها، مشکل بودن استفاده از آن‌ها است.

فیلم حرارت پایین

این فیلم نیز با مواد پلی استر و چسب پلی اتیلن ساخته می‌شود و با اینکه به فیلم حرارتی استاندارد شبیه است، اما لایه‌های آن در دمای پایین‌ترین به هم می‌چسبند. دمای مورد نیاز برای فعال شدن قدرت چسبندگی فیلم حرارت پایین، حدودا 185 الی 210 درجه فارنهایت (معادل 85 الی 98 درجه سانتی‌‌گراد) است. همچنین، استفاده از آن‌ها کمی راحت‌تر از فیلم‌های حرارتی استاندارد است.

فیلم‌ لمینت هیت‌سِت (Heatset or Heat-assisted)

فیلم‌های هیت‌ست معمولا از مواد PVC یا پلی استر و چسب ترموپلاستیک ساخته می‌شوند. چسب ترموپلاستیک در اثر حرارت دیدن، نرم و ارتجاعی می‌شود. برای چسباندن لایه‌های مختلف این فیلم‌ها، به 175 الی 195 درجه فارنهایت (معادل 80 الی 90 درجه سانتی‌گراد) حرارت نیاز است.

فیلم فشاری

فیلم‌های فشاری، معمولا از PVC (پلی وینیل کلراید) یا پلی‌استر و چسب اکریلیک ساخته می‌شوند. به فیلم فشاری، فیلم لمینت سرد هم گفته می‌شود؛ چرا که برعکس فیلم‌های دیگر، برای چسباندن لایه‌های آن، نیازی به گرما نیست. در واقع، تنها فشار دستگاه است که باعث چسبیده شدن لایه‌های فیلم می‌شود.

فیلم مایع

این فیلم‌ها حالت مایع دارند و برای استفاده از آن‌ها، تجهیزات و ماشین آلات مخصوصی مورد نیاز است. معمولا پایه حلال دارند و با انجام واکنش‌های خاصی، می‌توان آن‌ها را برای روکش کاغذ، مقوا و کارتن به کار برد.

مقایسه لمینیت‌های حرارتی و فشاری

همانطور که قبلا عنوان کردیم، در لمینت فشاری، برای چسباندن لایه‌های مختلف، از فشار دستگاه استفاده می‌شود. در حالی که در لمینت حرارتی، به حرارت نسبتا بالایی برای فعال کردن چسب نیاز داریم.

از آنجایی که برخی از محصولات چاپی نسبت به حرارت و گرمای زیاد حساس هستند، برای لمینت آن‌ها، باید از روش‌هایی که بدون گرما و حرارت هستند استفاده کرد. با این حال، لمینت فشاری قابلیت محافظت در برابر اشعه UV را ندارد، اما لمینت حرارتی چنین قابلیتی را دارا است. این قابلیت زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بخواهید محصول چاپی را در بیرون از منزل و هر مکانی که احتمال تابش اشعه فرابنفش وجود دارد، استفاده کنید.

یکی از تفاوت‌های این دو لمینت، هزینه آن‌ها است. لمینت‌های حرارتی نسبت به فشاری، قیمت کمتری دارند و از طرفی دیگر، دور ریز و باطله کمی دارند.

به طور معمول، لمینت حرارتی باعث بالا بردن کیفیت چاپ و استحکام آن می‌شود.

تفاوت دیگر این دو محصول در ترکیبات آن‌ها است. لمینت‌های حرارتی معمولا از پلی استر و چسب پلی‌اتیلن ساخته می‌شوند، اما لمینت‌های فشاری از مواد زیادی مانند پلی استر، پلی کربنات، وینیل و… ساخته می‌شوند.

نسبت لمینت چیست و چه کاربردی دارد؟

نسبت لمینت همان نسبت فیلم به میزان چسب آن است. به طور مثال، نسبت 5/4 به این معنی است که ضخامت کلی لمینت 9 میل است و خود فیلم 5 میل و چسب آن 3 میل ضخامت دارد. واحد میل در اینجا به معنای 1/1 اینچ است.

این نسبت باید به گونه‌ای باشد که بر روی کیفیت نهایی کار، تاثیر بدی نگذارد. نسبت لمینت با توجه به جنس مواد به کار رفته آن، متفاوت است.

موادی که در ساخت لمینت کاغذ به کار می‌روند

همانطور که قبلا گفته شد، لمینت‌ها انواع مختلفی دارند و هر کدام از آن‌ها، از مواد مختلفی ساخته می‌شوند. برخی از موادی که در ساخت لمینت مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

پلی اتیلن

چسبی است که نسبت به حرارت حساس است و زمانی که در معرض حرارت قرار می‌گیرد، ذوب شده و با لایه‌های چسبی دیگر ترکیب می‌شود. پس از فعال شدن فن و سیلندر‌های خنک‌کننده دستگاه، چسب خنک و سفت می‌شود.

پلی استر

این ماده از پرکاربرد‌ترین مواد در ساخت فیلم لمینت کارت و کاغذ به شمار می‌رود. از آنجایی که نسبت به حرارت بالا و فشار زیاد بسیار مقاوم است، در ساخت انواع مختلفی از فیلم‌های حرارتی و فشاری به کار می‌رود.

وینیل صیقلی (Calendaring Vinyl)

ضخامت این فیلم حدودا 2 الی 4 میل است و به دلیل قیمت پایینی که نسبت به سایر فیلم‌ها دارد، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فیلم با روش ذوب شدن و عبور مواد مایع از یک نورد صیقلی، ساخته می‌شود.

وینیل قالبی (Cast Vinyl)

روش ساخت این فیلم نسبتا راحت‌تر است. وینیل را در قالب ریخته و با حرارت دادن، آن را ذوب می‌کنند و همزمان، حلال‌های موجود از آن خارج می‌شود. پس از خروج از کوره، لایه چسب‌دار را به آن می‌چسبانند. جوهر کاغذی که توسط وینیل قالبی لمینت شده و در معرض تابش اشعه ماورابنفش قرار دارد، 4 تا 7 سال کیفیت خود را حفظ می‌کند. این فیلم نسبت به وینیل صیقلی مقاوم‌تر است و خاصیت انبساط و ضد چروک شدن را دارد.

Saran Wrap

سرن همان رزین ترموپلاستیکی است و در ساخت فیلم Saran Wrap مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فیلم که با نام تجاری کلینگ فیلم نیز شناخته می‌شود، روکشی شبیه سلفون دارد و بسیار نازک و انعطاف‌پذیر است.

سخن پایانی

استفاده از لایه محافظ کاغذ، آن هم زمانی که محصول چاپی، پرهزینه و آسیب‌پذیر است، اهمیت زیادی دارد. لمینت یکی از روش‌های محافظت از کاغذ، مقوا و کارتن است و جزوی از فرآیند چاپ محسوب نمی‌شود. بلکه فرآیندی است که پس از چاپ کاغذ، برای بالا بردن مقاومت و کیفیت آن صورت می‌گیرد. با استفاده از لمینت، محصول خود را در برابر آسیب، رطوبت، خراش، آلودگی و… بیمه خواهید کرد.

انتخاب لمینت نیز باید با توجه به نوع کاغذ و چاپ آن صورت گیرد. قبل از سفارش لمینت، باید با مواد به کار رفته، انواع لمینت، روش‌های لمینت کردن و دستگاه‌ها به خوبی آشنا شوید.

ما در چاپ بازار، با استفاده از تیم طراحان حرفه‌ای و کارشناسان با تجربه خود، بیش از ۱۰ سال است که در حال خدمت رسانی به مشاغل و کسب و کار‌های مختلف هستیم. شما عزیزان می‌توانید با استفاده از سفارش آنلاین چاپ و بدون مراجعه حضوری، از خدمات گسترده ما استفاده کنید.